Do grupy granatów należą odmiany: Grossular, Pirop, Spessartyn, Almandyn, Rodolit, Uwarowit, Andradyt. Nazwa tego pięknego minerału pochodzi od łacińskiej nazwy owocu drzewa granatowego, którego ziarna przypominają czerwone kryształy piropu. Barwa granatów jest rozmaita: brunatne, czerwone, żółte, zielone, czarne, bezbarwne itp. Nie spotyka się tylko granatów niebieskich.

Pirop - najbardziej znany, najczęściej stosowany w celach zdobniczych. Zawdzięcza to pięknej rubinowoczerwonej barwie. Często ciemnoczerwony, aż do czarnego, niekiedy z niezbyt pożądanym odcieniem żółtawym. Nazwa pochodzi od greckiego - piropos, czyli podobny do ognia.

Almandyn - barwa ciemnoczerwona i fioletowoczerwona przez brunatnoczerwoną aż do prawie czarnej. W świetle sztucznym almandyn ma często lekki odcień pomarańczowy.

Grossular - jest jaśniejszej barwy niż pozostałe odmiany granatów, bywa również bezbarwny. Nazwa grossularu pochodzi od łacińskiej nazwy agrestu - Ribes grossularia.

Spessartyn - barwy brunatnej, brunatnoczerwonej, pomarańczowoczerwonej czasem z odcieniem fioletowym. Nawa pochodzi od miejscowości Spessartw Niemczech.

Uwarowit - szmaragdowozieloną barwę zawdzięcza zawartości chromu. Wydobywany na Uralu, w Finlandii i Kanadzie. Nazwany ku czci rosyjskiego ministra Uwarowa.

Andradyt - w zależności od składu chemicznego ma różne barwy. Na uwagę jednak zasługuje zielona odmiana andradytu o dużej dyspersji i silnym ogniu. Jest to demantoid, który posiada wyjątkową zdolność silnego tęczowego rozszczepiania światła, wywołując charakterystyczne iskrzenie - zjawisko typowe dla diamentu. Cechuje go wysoki współczynnik załamania światła oraz dyspersja (ogień), niejednokrotnie większa od diamentu. Tym też tłumaczy się jego nazwę gemologiczną: demantoid, czyli podobny do diamentu. Nazwa andradytu pochodzi od mineraloga J. B. d’ Andrada.

Rodolit - barwy różowej i purpurowej. Najbardziej liczące się znaleziska granatów pochodzą z Czech, Węgier, obu Ameryk, Afryki, Brazylii, Cejlonu, Szkocji, Azji Mniejszej, Bawarii, Tyrolu, Cejlonu, Madagaskaru i Australii.

Znaczenie, zastosowanie, wierzenia

Granat należy do minerałów, które od najdawniejszych czasów budziły zainteresowanie i podniecały fantazję ludzką, zaspokajały potrzebę odczuwania piękna i pogłębiały przesądy. Granat jest jednym z 29 kamieni, którym w starożytności i jeszcze w średniowieczu przypisywano magiczną i uzdrawiającą moc. Do dziś należy do grupy kamieni zodiakalnych. Czerwone granaty uważano za tajemnicze - im bardziej purpurowe, tym bardziej zdradliwe, gdyż pod maską martwego spokoju miał ukrywać się niebezpieczny ogień. Wiara w lecznicze działanie granatów pochodzi z krajów Wschodu, gdzie już w średniowieczu używano sproszkowanych granatów jako panaceum na wszelkie dolegliwości. W Indiach almandym o pięknej czerwonej barwie był czczony jako święty kamień Buddy. Z tych właśnie granatów wykonywano pierścienie, brosze, kolczyki oraz gemmy, na których ryto wizerunki bogów i cesarzy. Pochodzące z pierwszych wieków chrześcijaństwa krzyże, zdobione są bardzo często granatami. Wierzono, że intensywna, purpurowoczerwona barwa wpływa przyciągająco, utrwalając miłość między ludźmi.

Ciekawostki

Glossulary uważano za kamienie wpływające ujemnie na psychikę człowieka. Miały one rzekomo usypiać wolę człowieka, że posiadacz ulegał wpływom innych ludzi. Przeciwnie oddziaływał melanit - czarny granat, który miał tę wolę wzmacniać i czynić człowieka przezornym wobec nieprzyjaciół. Był też talizmanem dla tych, którzy pracowali nad uszlachetnieniem swojego charakteru. Krzyżowcy w wyprawach do Ziemi Świętej używali amuletów z czerwonymi granatami, by strzegły ich przed ranami. Zachowane do dziś w wielu staroruskich cerkwiach ikony i oprawy Ewangelii lśnią od czerwonych granatów. W muzeum Czartoryskich w Krakowie znajduje się maleńka czarka wykonana z granatu, należąca niegdyś do Anny Boleyn. Księżna Izabela Czartoryska weszła w jej posiadanie pod koniec XVIII wieku. W licznych muzeach można podziwiać wykonane z piropów piękne guzy, zdobiące szlacheckie kontusze, głowice karabel, brosze, pierścienie i inne ozdoby. Dziś nadal granat pięknie oprawiony należy do poszukiwanej biżuterii.

Historia i Starożytność

Historia amuletów i talizmanów sięga niepamiętnych czasów. Najstarsze wykopaliska w Egipcie i Grecji pochodzą sprzed 5 tys. lat. Trudno dzisiaj jednoznacznie przypisać komukolwiek powiązanie astrologii z magią kamieni. Jeżeli cofniemy się do starożytnych czasów, do okresu kultury babilońskiej, a nawet azjatyckiej, gdzie kamienie spełniały rolę talizmanów, chroniących rzekomo człowieka przed wszelkimi przeciwnościami losu, niebezpieczeństwem i chorobami, zauważamy jak wielkie znaczenie miało posiadanie amuletu czy talizmanu.

W magicznym oddziaływaniu kamieni istotne było połączenie ich z metalami, by uzyskać pożądany efekt i skuteczność działania. Diamenty, złociste heliotropy łączono ze złotem. Szmaragdy, akwamaryny, perły i korale na ogół oprawiano w srebro. Granaty, rubiny, czerwone spinele jako kamienie związane ściśle z Marsem, bogiem wojny, symbolem nieugiętej siły i potęgi, największą moc miały, gdy były połączone z żelazem.

Tradycja ezoteryczna - łączy czerwone granaty ze znakami Barana i Skorpiona. Ludzi urodzonych pod tymi znakami cechuje z jednej strony cicha i namiętna miłość, z drugiej zaborczość i nieustępliwość. Patronuje im bóg wojny Mars. Ludzie urodzeni pod znakiem Marsa to ludzie czynu, ludzie odważni do szaleństwa, śmiało wypowiadający swoje zdanie, dotrzymujący słowa, choć nielitościwi i o gwałtownym usposobieniu. W miłości i przyjaźni planeta Mars stwarza gwałtowne namiętności, co może spowodować odsunięcie się bardziej wrażliwych przyjaciół. Przed tymi mniej chlubnymi cechami charakteru chroni noszenie pierścienia, wisiora czy broszy z granatem, ponieważ spełnia on rolę talizmanu u ludzi dbających o podniesienie pozytywnych wartości swojego charakteru. Granat jest kamieniem urodzinowym miesiąca stycznia. Swoim podopiecznym użycza całej gamy pięknych kolorów życia i miłości.

Danuta M. Drążkowska-Konefał

Zobacz również: Granat - dla wszystkich osób przedsiębiorczych, Granaty-Jak wybrać granaty dobrej jakości?, Granat w kolorze mandarynkowym, Demantoid-podobny do diamentu